Jeśli spojrzycie na listę największych kryptomilionerów, to zauważycie, że wszyscy są przedsiębiorcami. (…) Największe majątki zbudowane w sektorze kryptowalutowym nie wynikają ze spekulacyjnego przypadku — z gry rynku czy przypadkowego popytu na tokeny. Sukces nigdy nie jest funkcją szczęścia, ale przede wszystkim ciężkiej pracy.
Dzisiejsze społeczeństwo nie oferuje ludziom równych szans na bogacenie się. (…) Czy kryptowaluty miałyby tę zasadę odwrócić? Wyrównać szanse? Sprawić, że w biegu po bogactwo wszyscy zaczną z tej samej linii startu? Niech odpowiedzią na te pytania będzie fakt, że 2% podmiotów w sieci Bitcoina kontroluje 71,5% wszystkich dostępnych jednostek BTC.
Patrząc z jednej strony na sektor bankowy, a z drugiej na kryptowaluty — jestem pewien, że żyjemy w czasach przełomu. Na początku tej książki wspominałem Wam o historycznych osiągnięciach w inżynierii finansowej oraz o wielkich wynalazkach, które pchnęły naprzód rozwój gospodarczy społeczeństw starożytnej Fenicji czy średniowiecznych włoskich miast. Kiedyś takie postępy wymagały dosłownie tysięcy lat, aby się zmaterializować. Jak jest dzisiaj? Okazuje się, że ciekawostka kryptograficzna o nazwie „Bitcoin”, którą w 2009 r. udostępnił światu SatoshiNakamoto, bardzo przyspieszyła bieg zdarzeń. Z teoretycznego osiągnięcia kryptografów przeistoczyła się w bardzo silne narzędzie finansowe. Ci, przeciwko którym Bitcoin był wymierzony, początkowo próbowali z nim walczyć, aż w końcu zmienili szyki i z kryptowalut zrobili swojego sprzymierzeńca.
W założeniach ruchu Cypherpunk widzę początek tego, co potem stało
się z pierwszym wdrożeniem technologii Blockchain w postaci Bitcoina.
Wizja, która starała się nagłośnić światu bardzo istotne wartości,
została przez teoretyków i zaślepionych aktywistów popchnięta za
daleko. Zamiast starać się zmienić system wymiany danych oraz
obiegu pieniądza, pierwotny ruch aktywistów skupionych wokół
Bitcoina za bardzo myślał o sobie jako o elitarnej, cyfrowej armii i
kontrkulturze.
Bardziej niż na tradycyjnej giełdzie papierów wartościowych, w krypto-
spekulacji doskonale widać irracjonalność zachowań traderów, a przez
to niezdolność do faktycznej budowy majątków za pomocą kryptowalut.
Przykładowo fani analizy technicznej w kryptowalutach – pewnie
przypadkowo i bez konkretnej intencji – popadają w tendencję do oceny
rzeczywistości z perspektywy czasu. Po angielsku nazywa się to
hindsight bias. Jest to skłonność do myślenia, że od początku
wiedzieliśmy, co się wydarzy. Przykładowo rozrysowanie konkretnych
lini na wykresach świecowych może sugerować ruch kryptowaluty w
danym kierunku. Można to nawet przyjąć jako słowo objawione od
wybranego influencera tradingu. A skoro za nimi podąża znaczna część
aktywnych daytraderów, to słowa influencerów działają jak
samospełniająca się przepowiednia. Do tego dochodzi pułapka
potwierdzenia (confirmation bias) – tendencja do dostrzegania lub
szukania informacji, które pasują do naszych przekonań.
Okazuje się więc, że nowa krypto-finansjera wykazuje podobne
problemy do tych, których doświadczali bohaterowie filmów takich jak
„Big short” czy „Wilk z Wall Street”. Podobnie jak Jordan Belfort
obiecywał swoim podwładnym, że będą „najsilniejszymi CEO w
Stanach Zjednoczonych Ameryki”, tak samo krypto-maniacy żyją
wyobrażeniem o mitycznym Lamborghini, które kupią za swoje zyski z
inwestycji w Bitcoina. Choć tak faktycznie się zdarza; ludzie dochodzą
do majątków zarówno po latach spędzonych w korporacyjnych boksach
i nadgodzinach w bankowości inwestycyjnej, jak i po długich nocach
przesiedzianych przed komputerem, z wykresami krypto-kursów. Czy
takie historie są powszechne? Nie sądzę. Wokół grubych ryb, zawsze
musi płynąć ławica płotek.
